Tim tôi như thót lại khi Đôn chạy sầm sập từ trên lầu xuống báo: 

-  VOICE* nhận con đi làm rồi. 
 
Tôi ngao ngán nhìn khuôn mặt hí hửng của con, coi bộ nó còn vui hơn là lúc báo tin với tôi chiều hôm qua sau khi đi phỏng vấn về:

-  Hãng ORU ở Fontana đã offer con 28 ngàn một năm.  Người ta nói con có thể đi làm ngay nếu muốn.

Tôi cũng đã vui mừng hỏi con:

-  Vậy thì chừng nào con đi làm?

Đôn lắc đầu:

-  Nhưng mà con nói với họ là con đang chờ một cái offer khác từ Washington DC, sẽ đến vào ngày mai, đi làm thiện nguyện.  Nếu DC không nhận con thì con mới đi làm ở Fontana.

Và hôm nay, cái offer của Washington DC đã đến.  Đôn vừa nhún nhảy vừa hỏi:

-  Hiện nay VOICE đang có chương trình giúp người tị nạn ở Phi và ở Cam Bốt.  Má có một trong hai cái chọn lựa, Cambodia hay Philippines.  Má muốn con đi làm ở chỗ nào?

Tôi nhìn con ngập ngừng:

-  Má muốn con đi làm ở Fontana…

Đôn nheo mắt nhìn tôi:

-  You are cute, but Fontana was not one of the choices.

Đôn ôm vai tôi:

-  Con biết má muốn chỗ nào rồi, nên con đã chọn đi Philippines.  Má sẽ yên tâm hơn vì có gia đình ông bà Laws ở Manila.  Má sẽ gọi điện thoại cho Mrs. Laws… mỗi ngày để nhờ coi chừng con.  Bây giờ con cho má lựa cái ngày con đi Phi đó, thứ bảy hay chủ nhật… tuần sau?  

Tôi thảng thốt kêu lên:

-  Tuần tới à! Sao gấp vậy?

Rồi tôi mặc cả:

- Gần Tết mà, chậm chậm chút hẵng đi có được không con?

Đôn lắc đầu:

-  Không được, bởi vì contract của tụi con là sáu tháng, mà đầu tháng tám thì mấy đứa con đều phải trở về Mỹ để đi học lại.  Nên con phải đi gấp đó.  Hai bạn cùng làm chung project với con đã đi qua đó tuần trước rồi.  Con tính như thế này nhé, theo mọi năm thì mùng một Tết mình đi lễ chùa với bà nội, bà ngoại, mùng hai thì má cúng ở nhà, nên con nói với program director là con có thể lên máy bay sáng ngày mùng ba Tết.

Tôi buồn rầu nhìn Đôn.  Nó đã tính hết rồi thì còn cái gì cho tôi chọn lựa nữa?!  Thằng con này của tôi giống bố nó từ hình dáng cho tới tính tình, và giống nhất là cái tính hay đi “vác ngà voi”.  Bởi vì bố con nó biết là cho dù tôi có càm ràm đến mấy đi nữa, thì sau đó tôi cũng là người hân hoan khiêng phụ… cái ngà voi. 

Thảo nào mà khoảng gần hai tháng trước, sau bữa cơm tối, Đôn đã “vô tình” hỏi tôi:

-  Tấm hình chụp hôm mà con đi bộ gây quỹ giúp xây Làng Tị Nạn năm 1996 ở Philippines đâu rồi má?

Tôi lục album, tìm tấm hình của hai anh em Quân và Đôn chụp ở Mile Square Park, trong ngày đi bộ gây quỹ giúp thuyền nhân, đưa cho con coi.  Tấm hình chụp Đôn mặc cái T-shirt “Walk For Refugees” rộng thùng thình, cười tít mắt đưa hai ngón tay qua sau đầu Quân làm sừng chọc anh, trong lúc Quân đang nhăn nhó vì phải dậy sớm để đi bộ, cả hai việc mà Quân đều không thích, nhưng vì “good cause” nên Quân đã phải chịu khó thức dậy để theo bố mẹ với em đi làm việc thiện.  Đôn cười, bảo:

-  Con nhìn “dễ thương” quá há?  Má cho con cất tấm hình này nghen.

Rồi Đôn ngập ngừng hỏi:

-  Má có biết tổ chức thiện nguyện VOICE không?  Tổ chức này đang giúp cho 161 người tị nạn còn sót lại ở bên Philippines qua Canada đó.   Công việc này tốn nhiều tiền lắm.  Ngoài ra người ta còn cần người tình nguyện sang làm việc ở văn phòng VOICE bên Manila để giúp hoàn tất hồ sơ nhập cảnh cho những người đi tị nạn.

Từ nhiều tháng trước, tôi đã có nghe nói đến chương trình đưa người Tới Bờ Tự Do của một liên hội người Việt ở Canada.  Sau những năm tháng dài vận động, hội đoàn người Việt ở bên đó đã thành công trong việc thuyết phục chính phủ Canada cho phép những người Việt tị nạn còn sống vất vưởng ở Philippines (những người không được quốc gia nào chấp nhận, nên đã cố gắng làm lại cuộc đời ở trên vùng đất xa lạ, nhưng cuối cùng rơi vào thân phận của những di dân không được hợp thức hóa, nên không có việc làm chính thức, không có được một tương lai), nhập cư vào miền lá phong giá lạnh theo một chương trình Nhân Đạo và Bác Ái đặc biệt của chính phủ nước này. 

Tôi cũng đã nghe nói là chương trình Tới Bờ Tự Do này cần rất nhiều tiền, vì chi phí bảo trợ cho từng này gia đình không phải là một con số nhỏ, nên nhiều hội đoàn người Việt đã tìm cách gây quỹ hay kêu gọi sự đóng góp của đồng bào ở khắp tất cả mọi nơi.  Mùa hè năm ngoái, tôi và Thảo, cùng Hội Thân Hữu ĐL của chúng tôi cũng đã gởi tiền đến chùa Hoa Nghiêm ở Vancouver theo lời kêu gọi của thầy Thích Nguyên Thảo, để thầy có thêm chút phương tiện giúp đỡ người tị nạn.  Tôi bảo với Đôn:

-  Bố má với hội thân hữu của mình cũng có gửi tiền đi giúp đỡ mấy người này.  Không nhiều, nhưng mình cũng góp được một chút đỉnh trong cái ý nghĩa “lá lành đùm lá rách”.

Đôn lắc đầu:

-  Nhưng mà mình còn làm được những điều khác hơn là…chỉ gởi tiền đi chứ má.

Và thằng con của tôi đã âm thầm gửi thư đi Washington DC để xin đi làm thiện nguyện ở Philippines.   

Tôi nhìn lướt qua cái thư offer của giám đốc chương trình VOICE vừa gửi bằng điện thư tới cho Đôn.  Theo offer này thì chương trình VOICE sẽ lo cho Đôn tiền máy bay đi về, nơi ăn chốn ở, và còn cho thêm $150 mỗi tháng tiền tiêu vặt.  

Đúng ra thì tôi cũng không tiếc cái việc làm ở Fontana ghê lắm, vì công việc này chỉ là tạm thời mà thôi.  Đôn chỉ có thể đi làm toàn thời gian khoảng năm bẩy tháng gì đó vì đầu tháng tám là nó đã phải lo sửa soạn trở lại trường học tiếp, nhưng ít ra thì Đôn cũng có đồng ra đồng vào để nó khỏi phải xài ké cái thẻ tín dụng American Express của tôi.  Hơn nữa, đi làm gần nhà, Đôn sẽ không phải ra ngoài ở một mình, như nó đã từng ở một mình trong năm năm dài khi đi học ở UC San Diego, và tôi sẽ có cơ hội nhìn thấy con mỗi ngày… trong năm bẩy tháng, trước khi nó lại thu xếp sách vở, quần áo ra đi qua Vanderbilt học tiếp.  Cho dù đã quen dần rồi với những ngày tháng vắng xa con, nhưng tôi vẫn ước mơ có những ngày vợ chồng, con cái thường xuyên ngồi ăn cơm vui vẻ với nhau ở dưới một mái nhà.  Lần này, không những Đôn đi xa nhà mà là lại còn đi đến một xứ sở mà tôi nghe là có nhiều cuộc tranh chấp, bạo động, thì bảo tôi không lo làm sao được. 

Sáng mùng ba Tết, sau khi đưa Đôn ra phi trường về rồi tôi ngồi khóc mùi mẫn.  Tôi tức cho cái số mạng của tôi, sao mà nó hẩm hiu đến thế này, sắp về già mà cũng chẳng được ở gần con.  Gia tài có hai đứa con mà cả hai đứa đều có thân cư … thiên di, nên đứa con nào của tôi cũng thích vẫy vùng khắp nơi cho phỉ chí tang bồng hồ thỉ.  Tự dưng tôi ghét cái phi trường Los Angeles khôn tả.  Tôi không biết là tôi có nợ duyên gì với cái phi trường này không mà mỗi năm tôi đều phải nhìn thấy nó… mấy lần.  Cuối mùa Xuân nào cũng vậy, tôi vẫn nước mắt ngắn, nước mắt dài rời phi trường sau khi đưa Quân lên máy bay lên đường trở về nhiệm sở, ở một nơi cách xa tôi hơn nửa quả địa cầu.  Bây giờ, tôi lại sụt sùi đưa Đôn lên đường đi đến một phương trời xa lạ, một nơi cũng cách tôi đến nửa quả địa cầu.  

Tôi mở computer, vừa khóc, tôi vừa tủi thân viết lại những xúc động trong lòng mình.  Lời thơ ồ ạt tuôn ra theo những giọt nước mắt của tôi:

Xuân, Tết, là mùa của đoàn viên
Âm thầm  nước mắt chảy vào tim
Phi trường buổi sáng mờ sương, lạnh
Đưa trẻ xa vòng tay ấm êm…

……………………
Vừa nghĩ đến con tôi vừa nghẹn ngào viết tiếp:

Lặng lẽ nhìn con xếp hành trang
Cắn môi, ngăn nước mắt chực tràn
Con đi tô thắm màu hy vọng
Mẹ dám nào buông tiếng… thở than

............................

Viết xong bài thơ, tôi gửi vào cái diễn đàn Đất Quê nho nhỏ của tôi, nói cho “cả nhà” biết là tôi đang buồn, đang khóc vì nhớ con.  Bài thơ gửi lên diễn đàn không bao lâu thì một anh bạn trong diễn đàn lên tiếng:

Trời ơi,
Sao BT lại mít ướt thế cơ chứ.  Con ra đi giúp người chứ nào phải ra chiến trường mà chị làm thơ quá sầu não.  Không được, không được chút nào.  Một ngày cháu xa anh chị là thêm một mối hy vọng cho 160 đồng bào tị nạn.  Chị phải vui lên, làm 1 bài thơ thật phấn khởi đầy tiếng cười, tiếng vỗ tay mới đúng.
mdt

Đọc lại bài thơ tôi thấy mình sao ủy mị quá vậy không biết.  Con đi làm việc thiện nguyện mà cứ làm như là đi qua bên chiến trường Iraq không bằng, nên tôi nghe lời anh bạn Mai Đông Thành của tôi ngồi viết lại bài thơ “Góp Một Bàn Tay” khuyến khích cho tinh thần tôi phấn khởi hơn:

Xuân, Tết, là mùa của đoàn viên 
Mở lòng chia hạnh phúc êm đềm 
Phi trường buổi sáng trời xanh, ấm
Đưa trẻ lên đường tạo phước, duyên

Con đi góp lấy một bàn tay
Giúp người thoát khỏi kiếp đọa đày
Bao năm vất vưởng phương trời lạ
Tìm hoài không thấy bóng tương lai

Hăng hái cùng con xếp hành trang
Vui, buồn, lẫn lộn trong hân hoan
Con trẻ thành tâm, đầy thiện chí
Giúp người bất hạnh, hết gian nan

Hãnh diện vì con biết thương người
Nén chặt nỗi niềm, tươi nét môi 
Cho con mạnh dạn đường thiên lý
Góp một bàn tay, dẫu nhỏ nhoi

Chắp tay cầu nguyện với Phật Trời:
 - “Độ trẻ bình an, khỏe mạnh, vui” -
Sáu tháng, thời gian qua nhanh chóng 
Con về, rộn rã tiếng nói cười

Gửi lại bài thơ lên diễn đàn xong, tôi đi rửa mặt, rửa tay rồi vui vẻ ra phòng thờ thắp hương lễ Phật, tụng kinh.  Tôi bắt đầu buổi cầu kinh với những bài kinh Nhật Tụng: Chú Đại Bi, Bát Nhã Tâm Kinh.  Tôi tụng thêm mười biến Kinh Cứu Khổ, cầu Phật Bà Quan Âm ra tay cứu độ cho những người Việt tị nạn ở Philippines sớm thoát khỏi cảnh nhọc nhằn.  Tôi kết thúc buổi cầu kinh của tôi bằng những lời kinh cầu an thường lệ:

Nguyện ngày an lành, đêm an lành
Đêm ngày sáu thời đều an lành
Tất cả các thời đều an lành
Xin nguyện Từ Bi thường gia hộ

Tôi cúi xin đấng Từ Bi gia hộ cho Đôn của tôi, và cả những người bạn trẻ đang làm thiện nguyện ở Philippines được bình an, mạnh khỏe để cùng nhau góp một bàn tay đưa những người tị nạn khốn khổ đó mau chóng đến bến bờ tự do.

 

                                                                                    Bảo Trân (2/15/08)

*VOICE (Vietnamese Overseas Initiative for Conscience Empowerment) is a non-profit organization, providing a voice for the overseas Vietnamese community through education and advocacy for the protection of Vietnamese refugees, counter trafficking of Vietnamese women and children in South-east Asia and other issues confronting the conscience of our community.  www.vietnamvoice.org

 

Project Freedom at Last
Our Final Harbor

On 31 March 2009, VOICE closed our office in Manila, Philippines, marking what is truly the end of an era. After two glorious years, the work we set out to do is almost complete.

At the beginning of 2007, we had inherited over 100 cases of stateless Vietnamese who had been stranded in the Philippines, still without a durable solution after twenty years in limbo. On 10 May 2007, the Minister for Citizenship and Immigration Canada announced Canada’s Plan to Facilitate Immigration of Vietnamese in the Philippines under Humanitarian and compassionate grounds. By 31 December 2007, the VOICE office in the Philippines had submitted 95 cases (nearly 300 refugees and dependents). At the time of this writing, there are only 3 cases still pending approval from the Canadian Embassy in the Philippines.

As an organization, we feel so blessed to have had the opportunity to be part of this wonderful journey with Dr Le Duy Can and the Vietnamese Canadian Federation, along with other Vietnamese organizations in Canada. We have worked so hard. We have learned so much. We have grown so much.

Here is a roll call of Team VOICE Manila.  On behalf of VOICE, Thank You for all your hard work!

Vuong Nguyen, Daphne Dang, Mark Longhurst, Vi Nguyen, Thi Nguyen, Jared Roscoe, Kathy Huynh, Vy Tran, Quynh Anh Hua, Minh Luu, Don Nghiem, Stella Nhung Davis,Vu Nguyen, Loi Tran, Tran Vo, Reuben Jahnke, Krystle Corpuz, Nhan Luong, Vuong Luong, Hoan Nguyen, Hue Le, Thai Nguyen, Niem Le, Cuong Cao, Mimi Nguyen, Thao Nguyen, Nhan Le and Hoang Viet Van.